سنگ نمای ساختمان بسیار متراکم و سنگین بوده و برای ساخت و ساز تعریف شده است. سنگ‌های آذرین، دگرگونی و رسوبی که به عنوان سنگ نمای ساختمان بکار برده می‌شوند به دلیل ماندگاری بالایی که دارند و همین طور جذابیت و مقرون به صرفه بودن آن‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. سنگ‌های استخراج شده از معدن با توجه به مشخصات کاربرد آن‌ها در ابعاد مختلف برش داده شده و برای نماکاری ساختمان آماده می‌شوند. درواقع سنگ تزئینی سنگی است که می‌تواند برش داده شده و یا روی آن حک کاری صورت گیرد که زیبایی فوق العاده‌ای برای ساختمان ایجاد می‌کند. سنگ نمای گرانیت همانند آهن محکم بوده و حجم بسیار بالایی دارد که به دلیل همین تراکم بالا، آب کمتری را به خود جذب می‌کند. سنگ نما تراورتن و مرمریت دو نوع دیگر از سنگ نمای ساختمان می‌باشند که تنوع رنگی و طرح آن‌ها زیاد است و در انواع ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری و همین طور اماکن عمومی همچون حرم‌ها و مساجد کاربرد دارند.
سنگ نمای ساختمان چیست؟
سنگ نمای ساختمان ازنظر مقاومت و استحکام مطلوب تر بوده و دوام بالا، زیبایی، سهولت استخراج، برش و حکاکی از ویژگی‌های آن‌ها می‌باشد.
انواع سنگ‌های مختلف از قبیل آذرین، دگرگونی و رسوبی به‌عنوان سنگ نمای ساختمان استفاده می‌شوند.
سنگ‌های رسوبی بسیار متنوع بوده و در رنگ، بافت و ترکیبات متفاوت وجود دارند. برخی از ماسه سنگ‌ها مانند رسوب‌هایی هستند که از سنگ‌های قبلی تولید شدند درحالی‌که برخی دیگر همانند سنگ آهک از رسوبات حاصل از مواد تشکیل شده‌اند. این رسوبات در لایه‌ها قرار می‌گیرند و با گذشتن مدت زمانی طولانی به هم فشرده و چسبیده می‌شوند.
سنگ نما تراورتن و دیگر گونه های متراکم سنگ آهک همانند سنگ مرمر(که نوعی سنگ دگرگونی است) توسط صنایع سنگ سازی ساختمان طبقه بندی شده‌اند.
سنگ‌های آذرین از ماگما تشکیل شده‌اند که مخلوطی از مواد معدنی گداخته شده هستند و در اعماق زمین یافت می‌شوند. برخی از سنگ‌های آذرین سرد و سخت مثل گرانیت، کوارتز و دیوریت در عمق زمین وجود داشته و ممکن است بعدها در معرض فرسایش قرار گیر‌ند درحالی که انواع دیگر سنگ‌ها همانند گدازه بازالتی و دیگر رسوبات آتش فشانی به سطح زمین منتقل می‌شوند (مانند ریولیت).
سنگ نمای گرانیت با توجه به قدرت و دوام بالا و قابلیت تحمل بلوک‌های سنگین ازلحاظ تاریخی قدمت زیادی داشته و استفاده از آن در ساختمان های تجاری و مذهبی بسیار پرکاربرد بوده است.
نوع دیگری از سنگ نمای ساختمان سنگ های دگرگونی هستند که از سنگ‌های موجود پیشین تشکیل شده‌اند و از طریق گرما، فشار و یا اعمال شیمیایی مایعات و گازها تغییر یافته اند. کوارتزیت (ماسه‌سنگ تغییریافته)، سنگ مرمر (سنگ‌آهک تغییریافته) و گرانیت گنیس (گرانیت تغییریافته) نمونه‌ای از سنگ‌های ساختمانی دگرگونی معمول هستند.
سنگ نمای گرانیت
گرانیت یک سنگ آذرین با رنگ روشن است که به اندازه کافی بزرگ بوده و با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است. از تبلور آهسته ماگما در زیر سطح زمین، گرانیت شکل می‌گیرد. سنگ نمای گرانیت به طور عمده از کوارتز، فلدسپات با مقادیر جزئی میکا، آمفیبولها و سایر مواد معدنی تشکیل‌شده است. این ترکیب معدنی معمولاً گرانیتی به رنگ قرمز، صورتی، خاکستری یا سفید می‌دهد که دانه‌های تیره رنگی در سراسر سنگ مشاهده میشود.
سنگ مرمریت
سنگ مرمریت برخلاف گرانیت سخت نبوده و به دلیل عدم مقاومت کافی در برابر تغییرات آب و هوایی برای نمای خارجی ساختمان قابل استفاده نمی‌باشد.
سنگ مرمر
بهترین ذخایر سنگ مرمر در معادن ایران یافت میشود اما استخراج آن بسیار دشوار است. سنگ مرمر که جزء گران ترین سنگ نمای ساختمان است دارای خاصیت درمانی بوده و آرام بخش است و شاید به این دلیل است که در اغلب مکان های مذهبی استفاده میشود.
سنگ کوارتزیت
کوارتزیت یک سنگ دگرگونی غیرفلزی است که تقریباً به طور کامل از کوارتز تشکیل‌شده است. زمانی که یک ماسه سنگ غنی از کوارتز با گرما، فشار و فعالیت شیمیایی دگرگون میشود سنگ کوارتزیت شکل می‌گیرد. این شرایط دانه های شن و سیمان سیلیس را به هم متصل می‌کند که درنتیجه آن دانه‌های کوارتز با قدرت باورنکردنی شکل می‌گیرند.
سنگ نما تراورتن
تراورتن نوعی سنگ رسوبی است که اغلب در ایتالیا یافت میشود اما رسوب‌های تراورتن در ترکیه، مکزیک، پرو، کرواسی، ایران و حتی چین نیز دید ه‌شده است. کیفیت و خصوصیات سنگ تراورتن با توجه به تفاوت زمین شناسی، به منطقه منشأ آن وابسته است.
سنگ نما تراورتن سنگی رسوبی با بافتی بلوری است که از کلسیت تشکیل شده است و فرمی از سنگ آهک است که توسط چشمه های آب گرم و یا در غارهای آهکی تشکیل میشود.
تراورتن با رسوب مواد معدنی کربنات تشکیل شده که تخلخل آن به دلیل وجود موجودات زنده مانند ماکروفیتها، بریوف، جلبک‌ها و غیره است. رنگ طبیعی سنگ نما تراورتن سفید است اما در رنگ‌های قهوه‌ای، کرم و یا زنگ زده نیز موجود می‌باشد.
سایر سنگ نمای ساختمان
سنگ چینی: این سنگ در رنگ های سفید و طوسی و بین این دورنگ موجود می‌باشد و برای مصارف خاص و دکوراتیو کاربرد دارد. سنگ چینی بسیار مقاوم بوده و درعین حال برای کارهای حجمی و ابزارزنی قابل استفاده می باشد.
سنگ کریستال: کریستال معمولاً سفید رنگ با رگه هایی آبی، سیاه و یا زردرنگ است. امروزه استفاده از کریستال به عنوان سنگ نمای ساختمان منسوخ شده و به ندرت استفاده میشود. کریستال طولی و دانه درشت برای زیر کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای جاهایی که به استحکام زیاد نیاز است می توان از کریستال استفاده کرد.
سنگ لایمستون: لایمستون به معنای سنگ آهک است که در اصطلاح به آن گل سنگ نیز می‌گویند. لایمستون به عنوان سنگ نمای ساختمان کاربردی همانند مرمریت دارد. لایمستون بسیار نرم بوده و از مقاومت بسیار پایینی برخوردار است لذا عمدتاً برای ابزارزنی و کار حجمی استفاده شده و برای فضاهای خارجی قابل استفاده نمی باشد. این سنگ تخلخل نداشته و آب را کاملاً به خود جذب می‌کند به این دلیل بسیار چرک پذیر می‌باشد.
ماسه سنگ‌ها: ماسه‌سنگ که به سنداستون معروف است یکی از شایع ترین سنگ‌های رسوبی است که دارای بافتی نرم و خشن می‌باشد. این سنگ‌ها در برابر یخبندان بسیار مقاوم هستند. سطح نهایی این سنگ‌های نسبتاً ارزان به صورت چکشی، کلنگی و تیشه‌ای قابل مصرف است و نصب آن به کمک ابزار غیر آهنی ممکن خواهد بود. ماسه سنگ به عنوان سنگ نمای ساختمان کاربرد دارد.
دیوریت: نوع دیگری از سنگ نمای ساختمان است که به دلیل قیمت نسبتاً ارزان و مقاومت بسیار بالایی که دارد برای سنگ پله، کف و حتی در جاده سازی‌ها قابل استفاده می‌باشد.
گابرو: این نوع سنگ از استحکام و مقاومت بالایی در برابرهوازدگی برخوردار است. گابرو بسیار قیمت مناسب بوده و برای سنگ نمای ساختمان، کف، پل و تونل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
